کد خبر: ۴۴۳۲۵
۲۱۰۱ بازدید
۱۱ دیدگاه (۱۰ تایید شده)

ترکی هنر است (6) :

گستردگی و تنوع زمان در ترکی

۱۳۹۴/۵/۲
۱۳:۱۲

در زبان ترکی برای بیان زمان انجام فعل طیف بسیار گسترده ای وجود دارد که در ترجمه آنها به زبانهای دیگر باید از جمله استفاده کرد. اگر مطرح ترین زبانهای دنیا 10 تا 15 زمان دارند در زبان ترکی 46 نوع زمان وقوع فعل وجود دارد که تصورش هم محال است.

بیان تمامی این ازمنه در حوصله این مجال نیست لیکن به اختصار به تعدادی از آنها اشاره می کنیم. از توضیح درباره زمانهای ماضی، حال و آینده که در هر زبانی موجود است پرهیز می کنیم:

  • در ترکی زمان دائم وجود دارد که دامنه زمانی اش از گذشته ی دور تا آینده دور است و از اضافه شدن "ار" به فعل امر ساخته می شود. مانند: چیخار، گلر، ایتر ، باتار. مثلا می گوییم: "گون چیخار" ترجمه فارسی اش می شود: "آفتاب طلوع می کند" درحالیکه در ترجمه زمان حال "گون چیخیر" نیز می گوییم: "آفتاب طلوع می کند"! ترک زبان می داند که این دو در ترکی متفاوتند. فعل دائم انجام یک فعل بصورت قطعی و مبرهن در تمامی ازمنه است و اگر می گوییم: "گون چیخار" ، در ترجمه اش باید گفت: "قطعا آفتاب باید طلوع کند".
  • در ترکی زمان های "گذشته در آینده" و "آینده در گذشته" داریم. مثلا برای آینده در گذشته می گوییم: "آلاجاغیمیشام" یعنی "بایستی در گذشته آنرا می گرفته ام".
  • در ترکی ماضی استمراری دائم داریم. در ترکی برای آلماق (گرفتن) در زمان ماضی می گوییم: آلدیم (گرفتم) و برای ماضی استمراری می گوییم: آلیردیم (می گرفتم) و برای ماضی استمراری دائمی داریم: آلاردیم (همواره می گرفتم). این زمان تا حال ادامه داشته است. در فارسی هر دو زمان ماضی استمراری موقت و دائم یکی هستند.

حال بدون تعریف و اشاره به زمان ها مصدر آلماق را به چند زمان منتقل می کنیم تا تنوع و جذابیت زمان در ترکی را بیشتر احساس کنیم:

  • آلیم (بگیرم)
  • آلام (باید بگیرم)
  • آلدیم (گرفتم)
  • آلاجام (خواهم گرفت)
  • آلمیشام (گرفته ام)
  • آلمیشدیم (گرفته بودم)
  • آلمالییام (حتما باید در آینده گرفته باشم)
  • آلاجاغیمشیام (بایستی در گذشته می گرفته ام)
  • آلاجاغیدیم (اشتباه کردم نگرفتم باید می گرفتم)
  • آلیردیم (می گرفتم)
  • آلاردیم (همواره تا امروز می گرفته ام)
  • آلارمیشام (نمی دانستم که همواره می گرفته ام)
  • آلایدیم (ای کاش می گرفته ام)
  • آلیناجاق (گرفته خواهد شد)
  • آلیناجاغیمیش (بایستی گرفته می شده است)
  • آلسایدیم (اگر قبلا می گرفته ام)
  • آلمالیمیشام (بایستی قطعا قبلا می گرفته ام ولی نگرفتم)
  • آلمیشیمیش (نگو که قبلا گرفته بوده است)
  • آلدیغیم (آنچه را که گرفته ام)
  • آلدیردیم (با واسطه آنرا گرفتم)
  • آلدیرتدیم (با واسطه مجبور کردم که بگیرند)

سلسله مباحث ترکی هنر است:

 

ترکی هنر است (10) : دیدگاه بزرگان در مورد جایگاه زبان ترکی ترکی هنر است (9) : برای اینکه ترکی را درست صحبت کنیم این 10 نکته را رعایت کنیم ترکی هنر است (8) : قواعدی در گویش محاوره ای آذربایجان ترکی هنر است (7) : عجایب اسم و صفت در ترکی ترکی هنر است (6) : گستردگی و تنوع زمان در ترکی ترکی هنر است (5) : اعجازی به نام فعل ترکی هنر است (4): مکعب اسرارآمیز آوایی و راز هارمونیک بودن زبان ترکی ترکی هنر است (3): آیا زبان ترکی تک هجایی است؟! ترکی هنر است (2) : پسوند "مه" و نفوذ آن در زبان فارسی ترکی هنر است (1) : گؤز در ترکی
کانال تلگرامی صدای میانه اشتراک‌گذاری مستقیم این مطلب در تلگرام

نظر شما

۹۵/۴/۲۰ ۲۰:۳۰

بهتر بود فعل آلماق را به هر 46 زمان میبردید تا هم ادعایتان درباره شمار زمان های ترکی ثابت شود و هم ما با این 46 زمان آشنا شویم در ضمن اگر به تعداد زمان است شما را به آشنایی با این دو زبان دعوت میکنم: باید از زبان تویوکا هم نام برد که شاید سخت‌ترین زبان جهان برای یادگیری باشد. به این زبان 500 تا هزار نفر از مردم بومی کلمبیا و جنگل‌های آمازون صحبت می‌کنند. سختی این زبان در این است که در حالی که بیشتر زبان‌های دنیا دارای چند پسوند محدود برای فعل هستند تا زمان یا جنسیت را برای فاعل تغییر دهد؛ این زبان 50 تا 140 پسوند فعلی دارد که می‌تواند یک معنا را به طور کلی تغییر دهد. مثلا با یک پسوند، معنای فعل دانستن است و با یک پسوند معنای آن فرض کردن می‌شود.

۹۴/۹/۱۲ ۲۳:۳۱

با تشکر از سایت خیلی خیلی زیبایتان . خدا قوت .

تانری سنی قوروسون 

یاشا 

۹۴/۵/۳ ۲۲:۲۹
[quote name="دکتر سلیمان جمشیدی"] اقبالی از زبان ابداعی و ساده ای مثل اسپرانتو نشد به این دلیل که کسی به آن زبان تکلم نمی کرد و در واقع زبان مادری هیچ کس نبود. [/quote] چه زیبا گفتید. انسانها نامادری را نمی توانند بپذیرند. دریا اشیای غریب را پس از چندی به ساحل می راند. بدن یک خار مانده زیر زخم را پس از ماهها به بیرون پس می زند. زبان مانند مادر انسان است. زبان اختراعی مانند اسپرانتو که قرار بود یک هفته ای یاد بگیریم و واقعا هم می شد یک هفته ای یاد گرفت، از جانب انسانها پذیرفته نشد. هرچند سازمان یونسکو رسما آنرا به مردم دنیا ابلاغ!! کرد و 130 سال از زمان ابداع آن می گذرد. لذا اهانت به هر زبان و هر گویش حتی به اندازه 1 متکلم ، چونان اهانت به مادر آن متکلم است.
۹۴/۵/۳ ۲۰:۳۶
[quote name="محمدصادق نائبی"] [quote name="دکتر سلیمان جمشیدی"] [quote name="محمدصادق نائبی"] [quote name="دکتر سلیمان جمشیدی"] واقعا شگفت انگیز است. البته این قضیه، یادگیری این زبان را دشوار می کند. برخی از زبان ها مثل زبان مالایی صرف فعل در زمان هم دارند و نیز فعل براساس فاعل دچار دگرگونی نمی شود. بنابراین، این نوع زبان ها فراگیری شان بسیار ساده تر است. به هر حال، این زیبایی حیرت آور، سبب می شود افرادی که به این زبان تکلم می کنند راحت تر بتواند منظور خود را به هم انتقال دهند. به واقع آن که می گویند ترکی هنر است، سخن به بیراهه نگفته اند. [/quote] بله دگمه ها و پنل پیکان خیلی ساده تر از لمبرگینی است ولی امکانات راحتی و امنیتی لمبرگینی کجا و پیکان کجا؟! [/quote] با این که قیاس مع الفارق است ولی به همین دلیل است که ما ایرانی ها پیکان می سازیم و آنها لابورگینی. فارغ از مقایسات، خداوند را شاکریم که نعمت درک نسبی این زبان را به ما عطا فرموده و چه ظلمی می کنند آنان که کودکان خود را از این نعمت محروم می کنند. [/quote] زبانشناسان در قرن گذشته تلاش زیادی کردند که زبانی خلق کنند بسیار ساده با حداقل امکانات برای رفع حاجات روزمره تا آنرا بین المللی کنند و چندین زبان نیز ساختند اما هرگز جاری و ساری نشد. به هرحال یک زبان ساده که بتوان در عرض یکی دو ماه یاد گرفت امتیاز بزرگی است که ترکی از آن محروم است. ترکی چنان گسترده اما قاعده مند است که وقتی به ترکزبان می گوییم الآن طبق این قاعده حرف زدی باور نمی کند که با یک مکعب اسرارآمیز آوایی سخن می گوید. [/quote] کاملا صحیح است. اقبالی از زبان ابداعی و ساده ای مثل اسپرانتو نشد به این دلیل که کسی به آن زبان تکلم نمی کرد و در واقع زبان مادری هیچ کس نبود. اگر به اصل گلوبالیزاسیون یا جهانی شدن معتقد باشیم، تنها زبان (هایی) در نهایت باقی خواهند ماند که از امتیازات شاخص و ویژگی های خاصی برخوردار باشند.
۹۴/۵/۳ ۲۰:۱۰
[quote name="دکتر سلیمان جمشیدی"] [quote name="محمدصادق نائبی"] [quote name="دکتر سلیمان جمشیدی"] واقعا شگفت انگیز است. البته این قضیه، یادگیری این زبان را دشوار می کند. برخی از زبان ها مثل زبان مالایی صرف فعل در زمان هم دارند و نیز فعل براساس فاعل دچار دگرگونی نمی شود. بنابراین، این نوع زبان ها فراگیری شان بسیار ساده تر است. به هر حال، این زیبایی حیرت آور، سبب می شود افرادی که به این زبان تکلم می کنند راحت تر بتواند منظور خود را به هم انتقال دهند. به واقع آن که می گویند ترکی هنر است، سخن به بیراهه نگفته اند. [/quote] بله دگمه ها و پنل پیکان خیلی ساده تر از لمبرگینی است ولی امکانات راحتی و امنیتی لمبرگینی کجا و پیکان کجا؟! [/quote] با این که قیاس مع الفارق است ولی به همین دلیل است که ما ایرانی ها پیکان می سازیم و آنها لابورگینی. فارغ از مقایسات، خداوند را شاکریم که نعمت درک نسبی این زبان را به ما عطا فرموده و چه ظلمی می کنند آنان که کودکان خود را از این نعمت محروم می کنند. [/quote] زبانشناسان در قرن گذشته تلاش زیادی کردند که زبانی خلق کنند بسیار ساده با حداقل امکانات برای رفع حاجات روزمره تا آنرا بین المللی کنند و چندین زبان نیز ساختند اما هرگز جاری و ساری نشد. به هرحال یک زبان ساده که بتوان در عرض یکی دو ماه یاد گرفت امتیاز بزرگی است که ترکی از آن محروم است. ترکی چنان گسترده اما قاعده مند است که وقتی به ترکزبان می گوییم الآن طبق این قاعده حرف زدی باور نمی کند که با یک مکعب اسرارآمیز آوایی سخن می گوید.
۹۴/۵/۳ ۱۹:۳۹
[quote name="محمدصادق نائبی"] [quote name="دکتر سلیمان جمشیدی"] واقعا شگفت انگیز است. البته این قضیه، یادگیری این زبان را دشوار می کند. برخی از زبان ها مثل زبان مالایی صرف فعل در زمان هم دارند و نیز فعل براساس فاعل دچار دگرگونی نمی شود. بنابراین، این نوع زبان ها فراگیری شان بسیار ساده تر است. به هر حال، این زیبایی حیرت آور، سبب می شود افرادی که به این زبان تکلم می کنند راحت تر بتواند منظور خود را به هم انتقال دهند. به واقع آن که می گویند ترکی هنر است، سخن به بیراهه نگفته اند. [/quote] بله دگمه ها و پنل پیکان خیلی ساده تر از لمبرگینی است ولی امکانات راحتی و امنیتی لمبرگینی کجا و پیکان کجا؟! [/quote] با این که قیاس مع الفارق است ولی به همین دلیل است که ما ایرانی ها پیکان می سازیم و آنها لابورگینی. فارغ از مقایسات، خداوند را شاکریم که نعمت درک نسبی این زبان را به ما عطا فرموده و چه ظلمی می کنند آنان که کودکان خود را از این نعمت محروم می کنند.
۹۴/۵/۳ ۱۵:۵۲
[quote name="دکتر سلیمان جمشیدی"] واقعا شگفت انگیز است. البته این قضیه، یادگیری این زبان را دشوار می کند. برخی از زبان ها مثل زبان مالایی صرف فعل در زمان هم دارند و نیز فعل براساس فاعل دچار دگرگونی نمی شود. بنابراین، این نوع زبان ها فراگیری شان بسیار ساده تر است. به هر حال، این زیبایی حیرت آور، سبب می شود افرادی که به این زبان تکلم می کنند راحت تر بتواند منظور خود را به هم انتقال دهند. به واقع آن که می گویند ترکی هنر است، سخن به بیراهه نگفته اند. [/quote] بله دگمه ها و پنل پیکان خیلی ساده تر از لمبرگینی است ولی امکانات راحتی و امنیتی لمبرگینی کجا و پیکان کجا؟!
۹۴/۵/۳ ۱۵:۴۵
ما با زبان خود بیگانه ایم، انگار چیز جدیدی شنیده ام
۹۴/۵/۳ ۱۴:۴۰
واقعا شگفت انگیز است. البته این قضیه، یادگیری این زبان را دشوار می کند. برخی از زبان ها مثل زبان مالایی صرف فعل حتی در زمان هم ندارند و نیز فعل براساس فاعل دچار دگرگونی نمی شود. بنابراین، این نوع زبان ها فراگیری شان بسیار ساده تر است. به هر حال، این زیبایی حیرت آور در زبان ترکی، سبب می شود افرادی که به این زبان تکلم می کنند راحت تر بتواند منظور خود را به هم انتقال دهند. به واقع آن که می گویند ترکی هنر است، سخن به بیراهه نگفته اند.
۹۴/۵/۳ ۰۲:۰۲
درود برزبان ترکی گیل ودیلمیان امیدوارم همه به کودکان از بدو سخن گفتن زبان مادری اموزش دهیم

وعده ها

پربحث‌ترین مطالب ماه

پربازدیدترین مطالب ماه

۱۳ مرداد سال های گذشته

اخبار روز