از آنجا که بعضی از نوجوانان و جوانان با پیشرفت علم ارتباطات در جهان بویژه ایران اسلامی علاقمند به حرفه و رشته خبر و خبرنگاری و خبر نویسی هستند، بر خود وظیفه دیدم اگر خداوند توفیق دهد جهت آگاهی این علاقمندان مطالبی را در زمینه خبر و خبرنگاری به رشته تحریر درآورم با امید به اینکه مورد استفاده قرار گیرد.
اکثر افرادی که در حرفه خبرنگاری یا ارتباطات جمعی مشغول بکار هستند مسئولیت گردآوری حقایق و مطلع کردن عموم در ارتباط با امور محلی، ملی و یا بین المللی را بر عهده دارند، زیرا ارتباطات یک رشته گسترده ای از نشریات نوشتاری تا پخش رادیو تلویزیونی را تحت پوشش قرار می دهند که برای رسیدن به هدف، نیازمند یک سری اصول و قواعد است.
تعریف خبر:
خبر، گزارشی از رویدادهای واقعی و عینی است که دارای یک یا چند ارزش خبری باشد. چگونگی ارائه این گزارش تحت تاثیر عوامل درون سازمانی و برون سازمانی شکل می گیرد. از این تعریف چنین بر می آید که رویداد باید حاوی یک یا چند ارزش خبری باشد. "خبر گزارشی از یک رویداد است اما خود رویداد نیست، خبر یک رویداد، هیچگاه از عینیت مطلق برخوردار نیست، آنچه بعنوان خبر ارائه میشود تنها شمایی از واقعیت هاست، یکی از ویژگی های خبری که باید از طریق وسایل ارتباط جمعی به اطلاع مردم برسد درست و روشن و جامع بودن آن است".
ارزشهای خبری :
هر روز صدها و یا هزاران رویداد کوچک و بزرگ در گوشه و کنار جهان اتفاق می افتد اما امکان تهیه گزارش از همه آنها وجود ندارد. بنابرین برای تشخیص این که چه رویدادی ارزش تهیه گزارش دارد، حتیاج به معیارهایی است که به کمک آن بتوان وقایع را ارزشیابی و گزارش جامعی از آن رویداد برای مردم ارائه کرد. البته زمان وقوع یا تازگی رویداد، به مطلب خبری ارزش ویژه ای می بخشد. لذا رویدادی که امروز اتفاق افتاده است، اگر همین امروز گزارش نشود، از نظر حرفه روزنامه نگاری به تاریخ پیوسته است.
عناصر خبر:
در تنظیم خبر رکن اصلی، شناخت عناصر خبر است. خبرنگار بدون شناخت از عناصر خبر نمی تواند جذابیت خبر را به نحو صحیح به مخاطبان ارائه دهد. شناخت عناصر خبر است که به خبرنگار کمک می کند قبل از نگارش و تنظیم خبر، چگونه از اطلاعاتی که در دست دارد به نحو موثری بهره گیرد. "فراگیری یا دربرگیری"، "شهرت، کشمکش، برخورد، تضاد و اختلاف، استثنا"، "شگفتی و غیر عادی بودن"، "بزرگی و فراوانی"، "تعداد و مقدار"، "تازگی"، "مجاورت و نزدیکی"، هفت ارزش خبری هستند که شناخت آنها میتواند ضامن انتخاب رویدادهای مناسب برای تبدیل شدن به خبر باشد.
سبکهای خبر نویسی :
سبکهای خبرنویسی متعددی در روزنامه نگاری وجود دارد:
1- سبک هرم وارونه
2- سبک تاریخی به همراه مقدمه
3 - سبک پایان شگفت انگیز
4- سبک بازگشت به عقب
5 - سبک تشریحی.
سبک هرم وارونه از سه قسمت تشکیل می شود: بخش اول که در واقع جمله یا جملات آغازین خبر را می سازد و به آن "لید" می گویند، که دربردارنده مهمترین قسمت خبر است. بخش دوم به بدنه خبر تعلق دارد.در این بخش در واقع ما به اعلام جزئیات درباره چیزی می پردازیم که در بخش اول آنرا اعلام کرده ایم. بخش سوم به پیشینه و سابقه خبر مربوط می شود. در این بخش تلاش میکنیم اطلاعات مربوط به زمینه های قبلی وقوع رویداد را در اختیار مخاطب قرار بدهیم.
یک خبر را چطور شروع کنیم:
"لید" مضمون اصلی خبر را تشکیل می دهد که از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در هر صورت شروع خبر می تواند با یکی از عناصر خبری و یا با چند عنصر خبری همراه باشد که عبارتند از: لید خبر مبتنی بر چه/که /کجا/ چه وقت /چرا/ و چطور.
خبر و مفاهیم اساسی در خبر نویسی :
همانطور که اشاره شد "خبر" پرارزشترین کالای روز است و نقش خبرسازان در دنیای امروزی بسیار با اهمیت است. خبر، گزارشی از واقعیت هاست ولی هر واقعیتی را نمی توان خبر نامید.
و اما مفاهیم اساسی در خبر نویسی عبارتند از:
"درستی خبر" یعنی ارائه اطلاعات درست به مخاطبان از وظایف مهم رسانه های خبری است.
"روشنی خبر" یعنی صراحت لهجه و روشنی نوشتاری خبرنگار که از ویژگیهای مهم این حرفه است. اگر اطلاعات به زبان ساده و رسا و روشن بیان نشود در جلب مخاطب موفق نبوده و قابل درک نخواهد بود و در نهایت اینکه خبر در حین انتشار باید به سوالات بوجود امده در ذهن مخاطبپاسخ دهد که آنرا جامعیت خبر می نامند.
انشا الله در ادامه این بحث به بخشهای دیگر خبر و خبر نویسی خواهیم پرداخت.