چرخ سانتریفیوژها بچرخد به شرط آن که چرخ زندگی مردم هم بچرخد.» این جمله معروف حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی بود جمله ای کوتاه و لکن قصار که در بازه ی تبلیغاتی دور یازدهم ریاست جمهوری، مشی اعتدال، نسبت به برنانه ی هسته ای را به تفصیل بیان داشت. بی شک این جمله و جملاتی نظیر آن در طول برنامه هسته ای ایران و اختلافات ما با تمامیت خواهان غربی تاثیر به سزایی در پیروزی گروه مذاکره کننده دوره خاتمی بر همتای وی در دوران احمدی نژاد، در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم داشت. در واقع اکثریت مطلق مردم ایران در بیست و چهار خرداد سال ۹۲ به اعتدالی رای دادند که مهم ترین مولفه آن در برنامه هسته ای ایران و مذاکره با قدرت های غربی بود.
روحانی و طرفدارانش به خوبی می دانستند که آینده، جبهه نوبنیاد اعتدال به سرنوشت مذاکرات هسته ای ایران و گروه ۱+۵ گره خورده است و بنابراین این مسئله را از زمان پیروزی در اولویت کاری خود قرار دادند.
محمدجواد ظریف، دیپلمات، کارکشته نزدیک به اصلاحات که سابقه تنظیم درخواست معروف به «Tantamount Letter» را، در تصویب قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد در زمان دفاع مقدس در کارنامه درخشان خود دارد به عنوان وزیر امور خارجه دولت اعتدال، به مجلس شورای اسلامی معرفی شد.
گزافه نیست اگر بگوییم سرنوشت سیاسی دکتر ظریف و روحانی و در یک کلام مشی اعتدال به نتیجه مذاکرات وابسته بود. مردم ایران در انتخابات تاریخی ۹۲ نشان دادند که با دیدگاه واقع گرایانه به آینده امیدوار هستند و در طول این دو سال با خودداری از هرگونه انتظار رویایی و دست نیافتنی امید خود را حفظ کرده اند و دعاگوی تیم مذاکره کننده کشورمان هستند.
مقام معظم رهبری در طول دو سال گذشته از حامیان اصلی تیم مذاکره کننده ایرانی بودند. از نامگذاری سال ۹۴ به سال «دولت و ملت ، همدلی و همزبانی» گرفته تا دفاع صریح و مستقیم از مذاکره کنندگان دولت اعتدال با نسبت دادن چهار ویژگی امین، غیور، شجاع و متدین.
هرچند بسیاری از خدمات دولت روحانی در دو سال گذشته خصوصا در کاهش تورم از بالای چهل و پنج درصد در دوره احمدی نژاد به کمتر از پانزده درصد بر محبوبیت وی در بین آحاد مردم افزوده است اما همچنان برخی جریانات ورشکسته بر مواضع خود در تخریب دولت اصرار ورزیدند و به جای حمایت از تیم دیپلماسی ایرانی در آن برهه حساس و سرنوشت ساز کشور، از هیچ بهانه ای برای تضعیف روحیه دولت و مردم دریغ نکردند. گویا فراموش کرده اند که مسئله مذاکرات هسته ای یک مسئله کاملا ملی است، که همدلی و همزبانی یکصدای همه ی مردم با دولت را می طلبد و اصلا عرصه مناسبی برای سنگ اندازی های حزبی – جناحی نیست .
نگاهی به آرشیو روزنامه ها و وبسایت های خبری قبل از دو سال پیش نشان میدهد که حجم انتقاد از روند مذاکرات هسته ای در آن زمان به یک صدم وضعیت فعلی نمی رسد حال آن که دستاورد و جدیت تیم سابق هم به اندازه یک صدم تیم مذاکره کننده فعلی نیست . زحمات و تلاش های تیم قبلی مورد تقدیر و تشکر است اما واقعیت این است که در آن زمان عملا چیزی به دست نیاوردیم و هیچ گاه نشانه هایی از امید در جامعه دیده نشد. اخیرا «رابرت جی اینهورن» مشاور ویژه وزارت خارجه آمریکا در مصاحبه خود با روزنامه طلوع صبح ادعا کرده که جلیلی در مذاکرات تاریخ ایران و جهان میگفت و در جریان مذاکرات، حسابی تاریخ آموختیم .
از دلواپسان تاریخ گرا که بگذریم کشورهایی مثل اسرائیل و عربستان در منطقه و جمهوری خواهان تندرو در آمریکا از جدی ترین مخالفان نتیجه مثبت مذاکرات بودند. با وجود همه این ها و با وجود سنگ اندازی های بسیار مخالفان داخلی و خارجی توافق جامع و مطلوب هسته ای با نتیجه برد برد خبر خوبی بود که ایران را غرق در شادی کرد. مقام معظم رهبری با پاسخ به نامه ی رئیس جمهور ضمن تشکر از زحمات تیم مذاکره کننده هسته ای مهر رضایت خود را بر نتیجه توافق فشرد. راست میانه با احتیاط از توافق حمایت کرد و آن را توافقی “متوازن” نامید و البته تاکید کرد که مذاکره هسته ای نباید به مقدمه ای برای مذاکره و برقراری رابطه با آمریکا بدل شود که البته تذکر به جایی هست و مقام معظم رهبری هم در دیدار اخیر خود با دانشجویان بر این مهم تاکید کردند که مذاکرات هسته ای تاثیری بر مبارزه مردم ایران با امپریالیسم جهانی نخواهد داشت. برخی تندروها اما بدون خواندن متن توافق و همانطور که از قبل نیز خودشان را آماده کرده بودند با پیش داوری به تیم دیپلماسی کشورمان تاختند. با توجه به روال راستی سنجی متن توافق برخی افراطیون ادعا کردند :«غرب که در حرف و مذاکره بارها زیر حرفش زده و در عمل هم قابل اعتماد نیست بنابراین تضمینی وجود ندارد که بعد از عمل ایران به وعده هایش طرف مقابل تحریم ها را لغو کند».
اظهارات عاجزانه اخیر اوباما به خوبی پاسخ این استدلال ضعیف را داد. اوباما به صراحت به ناتوانی غرب در ادامه راه تنش با ایران اعتراف کرد و گفت همراه کردن جامعه بین الملل برای تحریم ایران کار دشواری است . حال در شرایطی که رئیس جمهور آمریکا به سخت بودن وضع تحریم علیه ایران در دوره قبل از توافق اعتراف می کند کدام عقل سلیمی قبول می کند که غربی ها زیر قولی که در توافق داده اند بزنند و سر هیچ و پوچ این هزینه گزاف را در دنیای بین الملل از اعتبارشان بپردازند؟
انتظار می رود با موفقیت دولت تدبیر و امید در طولانی ترین مذاکره تاریخ دیپلماسی جهان که یکی از مهم ترین وقایع تاریخ کل ایران است ، بر محبوبیت دولت در بین مردم بیش از پیش افزوده شده و شاهد دولت و ملتی هماهنگ ، همزبان و همدل در آستانه انتخابات حساس مجلس دهم باشیم. همانگونه که رئیس جمهور هم گفت اجازه نمی دهد کسی بخواهد با دروغ و اتهام به امید و اعتماد مردم صدمه بزند پیش بینی می شود رئیس دولت تدبیر و امید در ماه های آینده با قاطعیت بیشتری از حقوق مردم در مقابل افراطیون و دلواپسان دفاع نمایند.