روستاها به عنوان کانونهای فرهنگی و تولید هستند و قریب به اکثریت تولیدات کشاورزی (محصولات زراعی، باغی و دامی) از روستاها تأمین میشود. با وجود قرارگیری محیطهای گردشگری طبیعی و تفرجگاهی و نیز تنوع غنی فرهنگی در روستاها، متأسفانه امروزه جمعیت روستایی ایران بهدلیل کمبود درآمد و مشکلات عدیده دیگر رو به کاهش است و تعداد زیادی از آنها تخلیه شده اند. این در حالیست که بسیاری از روستاهای ایران از امکانات بالقوه بالایی برای تولید و درآمد زایی بهرهمندند. بیشک کشف پتانسیل ها و فرصتهای موجود در افزایش درآمد روستائیان می تواند بسیاری از معضلات اجتماعی-اقتصادی آنها را مرتفع نموده و باعث رونق دوباره این مراکز گردد. آنچه مسلم است اینکه، برای حل مشکلات هر ناحیه ای لازم است در ابتدا مسائل مربوط به هر ناحیه، ریشه یابی و ضمن برطرف نمودن آن، به ارتقای سطح کیفی معیشت جوامع نیز توجه شود. برای دستیابی به توسعه پایدار روستايي، پرداختن به مسائل جوامع و ايجاد زيرساختهاي لازم از جمله آماده سازي بستر فرهنگي، اجتماعي و فراهم نمودن امكانات لازم امری ضروری مي باشد.
امروزه تمامی روستاهای ایران از یک درد مشترک رنج می برند و آن مهاجرت جوانان به شهرها و افزایش میانگین سنی در این جوامع است. این مراکز که در گذشته قطب های تولید کشور بوده و از شادابی و پویایی لازم برخوردار بودند به تدریج رو به زوال و رکود رفته و نیروی کار فعال آنها در مراکز شهری فعالیت میکنند. طرز نگرش مردم به شیوه های زندگی و مسائل پیش آمده در تولید و عرضه محصولات کشاورزی در سال های گذشته از یک سو و عوامل متعدد دیگری که زندگی در روستا را با مشکل مواجه کرده است عامل اصلی فروپاشی و در مواردی تخلیه کامل روستاها به حساب می آید.
با توجه به اینکه بنده شناخت کافی از روستا دارم، روستاهای منطقه میانه نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست و همچون سایر نواحی ایران از مشکلات عدیدهای رنج میبرد. با شروع فصل پاییز و هماهنگ با بارشهای پاییزه همچون سالهای گذشته از چندین روستا منجمله روستاهای کوهپایهای بزقوش بازدیدهایی داشتم و تمامی این مسائل را لمس نمودم.
با وجود مسائل مختلفی که گریبانگیر مردم است، همایش ملی توسعه روستا بهمناسبت روز روستا با حضور عالیرتبهترین مقامات کشوری و اساتید دانشگاهی همچون سالهای گذشته در سالن اجلاس سران تهران در حال برگزاری میباشد. اما نکتهای که همه ما و تمامی مسئولین فراموش کردیم اینکه: نگاه ما همیشه از بالا به پایین بوده و برنامههای ما نیز بر اساس همین طرز نگرش غلطی طراحی و اجرا شده که در اکثر موارد با شکست مواجه شده. هیچ گاه اجازه داده نشده که نماینده یک روستا، تشکل و یا هر نهاد وابسته به روستا در تصمیمات کلان مدیریتی همپا با دولتمردان و سیاستمداران در راه توسعه روستا تصمیم گیری و تصمیمسازی کنند؛ این برنامهریزی از پایین به بالا در بیشتر کشورهای دنیا اعمال میشود و نتایج خوبی به دنبال دارد.
حال یک سؤال: چگونه ممکن است در شهر نشست و همایش برگزار نمود و مشکلات روستا را برطرف کرد؟
در نهایت برای من بسیار دردآور است اینکه:
- زن و مرد پیر روستایی برای درمان خود هزینههای هنگفتی را برای رفت و آمد به شهر خرج نماید و دردناکتر اینکه با وجود داشتن دفترچه بیمه روستایی اکثر مراکز پزشکی از قبول آن خوداری کنند!!!!!
- متأسفانه و صد متأسفانه در همین روستاها هستند افرادی که با عوامفریبی و با تهدید روستائیان، برای یک نماینده خاص امتیاز جمع میکنند و خود به واسطه همان فرد امتیازات عدیدهای کسب و سلطه خود را بر روستائیان بیشتر میکنند!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
- دردآور اینکه، بیشتر مردمان روستایی محتاج به رقم ناچیزی یارانه دولتی باشند که بتوانند نان خالی در سفره خود بگذارند!!!!
- بیشتر مادران و پدران روستا کارشان دوختن چشم به راه فرزندانشانی باشد که در روز تعطیل به دیدنشان برود!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
- جوانانی که با وجود پتانسیل بالای روستاها برای کسب درآمد، مجبور به ترک زادگاهشان شده با مسائل متعددی در شهرها مواجه و به انجام کارهای دون مجبور شوند!!!!
- آیا دردناک نیست اگر همین زن و مرد روستایی محتاج به محصولات غذایی باشد که از شهرها تأمین میشود!!!!!!؟؟؟
- بسیار متأسف شدم وقتی دیدم به خاطر عدم وجود مشتری برای محصول سیب، آنها را مورد تعلیف دام قرار میدادند!!!!!!!؟؟؟؟؟؟
- دردآور است اینکه: پس از یک عمر تلاش و زحمت نتیجه آن به پشیزی نیرزد!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
- همان زنان و مردان کهنسال که سرمایههای ما هستند برای تأمین گرمایش منازل با هزاران مشکل برای خرید و انتقال نفت مواجه هستند!!!!!!!
- و................................................................................
دوستان و همشهریان عزیزم، کمی تأمل کنیم. آیا وقت ان نیست از نمایندگانی که انتخاب کردهایم بخواهیم بهپاس حقی که بر گردن ما دارند، برای آرامش، آسایش و رفاه و رونق منطقه تلاشی درخور داشته باشند و آن را از رکود چندین ساله خارج کنند؟؟؟؟؟
عادل رمضانی
94/7/13
